Zo verschillend als wij als mensen zijn, zo verschillend verlopen rouwprocessen ook. Vaak voelen mensen de behoefte om nabestaanden een hart onder de riem te steken. Uiteraard goed bedoelde woorden worden door nabestaanden ervaren als dooddoeners. Soms lijkt er wel een soort strijd te ontstaan om aan te geven dat het ene verlies in kracht of duur zwaarder is dan het de andere.
Top van 7 in dooddoeners als het om verdriet gaat;
Je bent nog jong…
Er ligt nog een toekomst voor je open…
Je hebt tenminste nog een kind van haar…
Je partner, vader, moeder, kind was zo ziek…
Jullie hebben in ieder geval nog afscheid kunnen nemen…
Jullie hadden toch maar een latrelatie…
Als het eerste jaar maar voorbij is…
Niet oordelen, een luisterend oor bieden en nabestaanden hun verhaal laten doen, dat is eigenlijk wat mensen nodig hebben. Rouw heeft vele gezichten, het meest waardevolle is dat wij elkaar ruimte geven.
Steun van familieleden, vrienden en anderen is van groot belang bij het accepteren van en het leren leven met het verlies. Uit onderzoek blijkt dat mensen die veel steun krijgen hun verlies sneller verwerken en minder gezondheidsklachten hebben dan mensen die weinig of geen steun krijgen. Het kan nabestaanden veel troost bieden als ze het verdriet kunnen delen en er erkenning voor krijgen.
Op het werk of op school
Bij mensen die in de rouw zijn kunnen symptomen zoals vermoeidheid en concentratieproblemen de kop opsteken, of ze worden gehinderd door innerlijke onrust op het werk of op school. Het is belangrijk om hiervoor begrip te tonen en bijvoorbeeld de mogelijkheid te bieden extra verlof op te nemen of aangepaste taken te verrichten. Het is ook belangrijk dat je bij het contact ingaat op het verlies. Een kind kan er veel aan hebben als de leerkracht in de klas ingaat op het verlies en naar hem of haar luistert.
Verwerken kost tijd
Hoe lang een rouwproces duurt, verschilt per persoon. Het is een emotioneel en heel persoonlijk, ingrijpend en langdurig proces. Rouwen is een hoogst individuele ervaring en er is geen ‘normaal’ tijdschema voor. Hoe het rouwproces ook wordt ervaren, het is belangrijk om geduld te hebben met uzelf en het proces op natuurlijke wijze te laten verlopen. Er komt een moment waarop u zonder al te veel sterke emoties over uw overleden dierbare kunt praten en met plezier herinneringen aan hem of haar kunt ophalen. Het verdriet is misschien niet weg, maar het beheerst het leven niet meer.
Tips voor de omgeving
- Accepteer de emoties en het gedrag van de nabestaande. Gun de persoon zijn eigen manier van verwerken.
- Wees voorzichtig met het geven van adviezen en praat aanwezige schuldgevoelens niet weg.
- Neem initiatieven en maak concrete afspraken met de nabestaande. Spreek een tijdstip af voor een bezoek of onderneem samen iets.
- Wees niet bang om over de overledene te praten. Het ophalen van mooie en grappige, maar ook verdrietige herinneringen helpt het verlies te verwerken.
- Wees ook niet bang om het verkeerde te zeggen of te doen. Er ‘zijn’, luisteren en steun bieden, is het belangrijkst.
- Bied hulp aan bij praktische zaken. Met name dingen die de overledene voor zijn of haar rekening nam. Bijvoorbeeld de administratie of de opvang van de kinderen. Let er wel op niet alles uit handen te nemen.
- Denk niet te snel dat de nabestaande nu wel over het verlies heen zal zijn. Na verloop van tijd zal de rouwende uit zichzelf misschien niet meer durven praten over het verlies. Blijf dus langskomen en informeren hoe het gaat.
Iedereen heeft het recht om te rouwen op zijn of haar eigen manier. Zonder oordeel of meetlint. Blijft u met vragen zitten, neem dan contact op met uw huisarts.
Ook kunt u mij bellen voor meer informatie over rouwverwerking. Ik ben er voor u. Voor, tijdens en na de uitvaart.
Mijn vader overleed in 2002 en mijn moeder in 2007. Het overlijden van mijn moeder voelde voor mij alsof ik opnieuw afscheid moest nemen van mijn vader. Het besef dat ik nu wees was, kwam hard aan. Ik kwam in een emotionele achtbaan terecht. Na jaren kon ik ervoor kiezen om niet meer in te stappen en op een afstand te kijken naar mijn ervaringen tijdens deze ritten. Nu denk ik met een glimlach terug aan mooie herinneringen.